نقل است، هنگاميكه دستورات الهي به آسمان و زمين داده شد(سوره فصلت، آیه 11)، زمين اصفهان اجابت دستور الهي نمود. پس اصفهان زبان گويا و رساي زمين نام گرفت. به همين جهت قسمتي از سرزمين تخت فولاد را (لِسانُ الَارض) زبان زمين مي نامند.(ذکرة الاخبار اصفهان - محاسن اصفهان - سیری در تخت فولاد اصفهان) در اين واديِ ذكر، فرهيختگاني كه صاحب علوم درفقه، هنر، ادب، صنعت و شعر بودند، چهره در نقاب خاك كشيده اند.
يكي از نشانه هاي ارزشي خاك اصفهان، توجه امامان معصوم«عليهما السلام» بوده است. نقل است؛ حضرت امام حسن مجتبي«عليه السلام» در مسير خود به جرجان (گرگان)، مدتي را در اين شهر اقامت كرده اند.(روضات الجنان) و نيز حضرت امام حسين «عليه السلام» خاك شهر اصفهان را به قدوم خويش متبرك ساخته اند و حضرت امام رضا«عليه السلام» هم در راه خود به خراسان و اقامت در دربار مامون عباسي، اوقاتي را در اصفهان طي كردند. ياران وصّي رسول اكرم«صلي الله عليه و آله وسلم»، دانشمندان و فقهاي مشهور بيشماري پا به اصفهان نهادند و با بركت وجود خويش آنرا مغتنم ساخته اند. و به مرور ايام اصفهان به مركز ثقل علم، فقه، فرهنگ و تعليم علوم ديني و علمي در مشرق زمين و سرزمين هاي اسلامي تبديل شد.
اصفهان، نه تنها در سال 1385 كه همواره، پايتخت فرهنگي جهان اسلام بوده است. چرا كه اصفهان و زمين آن «دارالعلم»(سفرنامه شاردن) است و والائي آن، در وصفِ هيچ زبان و بياني نمي گنجد، مگر نگاه به فرزانگان آن.
چه شايستگاني كه از اين خاك بر خاستند و آثار ارزنده اي براي رستگاري بشر از خود بجاي گذاشتند و گامهاي مفيد و موثري براي اعتلاي طريق انسانيتِ انسان ها برداشتند. اين آثار و موقعيت هاي ممتاز جغرافيايي و تاريخي، همواره از آفات ارضي و سماوي مصون مانده اند وموجد زمينه هاو امتيازات مناسب جهت احقاق جايگاه اسلام، در اين سرزمين شد. تا خود را متصّف به تشيّع سازد. مذهب شيعه به مرور علمايي شايسته، عرفا و فقيهاني با تقوي – دانشمندان و فيلسوفان و مورخين و هنرمندان متعهد به جميع هنرهاي الهي. و شعرايي نيك انديش را در دامان پاك خود پروراند و به جهان اسلام و جهانيان تقديم نمود.(دائرة المعارف اصفهان)
اين مواريث، نشانه هاي ورود اعتقاد و وابستگي به مكتب اهل البيت «عليهم السلام» به اصفهان مي باشند كه از همان قرن اول هجري قمري به بعد فضاي اين شهر را به عطر وجود مفاهيم اين مكتب الهي آراستند و عليرغم ايستادگي ها و مخالفت هاي مذبوهانه اي كه در مقابل عظمت كبريايي امامت و تشيّع صورت مي گرفت، ارتباط اين اقليم پرمعنا و پر آوازه با مكتب اهل البيت «عليهم السلام» پيشوايان شيعي و حمايت از اين مذهب انسان ساز هرگز قطع نگرديد، و اين نگاه از سوي اصفهان مردمانش، از مفاخر ژرف انديشي ديني و تاريخي مي باشد.
بدين سان اصفهان به شهر جود و ايثار، علم و حكمت در راه دين و اهل البيت«عليهم السلام» در همه دوران، و سرزمينِ تعظيم و تكريم شعائر مكتب ولايت و امامت در دوره هاي اخير شهره شد.
منبع: طریق ماندگاری (ویژه نامه معرفی مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت «علیهم السلام») تابستان 1386