مصاحبه در ویژه نامه دومین جشنواره واقفین و خیرین عرصه سلامت استان اصفهان
سیمای دانشگاه، ویژه نامه دومین جشنواره واقفین و خیرین عرصه سلامت استان اصفهان
1391/06/09
سید حسین مدیرعامل مجمع خیریه های درمانی استان اصفهان:
با وجود خیریه ها و افراد خیر، درد مندی در شهر اصفهان نا امید نمی ماند
نعمت سلامتی یکی از بزرگترین موهبت های الهی است که به انسان هدیه شده و بی توجهی به آن تنها امکان ادامه زندگی را به مخاطره می اندازد بلکه جامعه را با مشکلات جدی رو به رو می کند. با اینکه مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهیه امکانات مورد نیاز بهداشت و درمان افراد جامعه به عهده دولت گذاشته شده ولی همانگونه که افراد متدین، خیر و نیک اندیش با بهره گیری از آموزه های دینی و مکتب گهربار و نورانی اهل بیت (علیهم السلام) در بسیاری از نیازهای دیگر جامعه همکاری مستمر و موثر داشته اند، موفقیت کامل در انجام مسئولیت خطیر سلامت نیز با استمداد و بهره مندی از همه عوامل و استعدادهای بالقوه و بالفعل و مادی و معنوی مردمی امکان پذیر خواهد بود، همانطور که آیات نورانی قران کرمی و سیره ائمه اطهار(علیهم السلام) نیز بر این همیاری، همدلی و کمک رسانی به نیازمندان تاکید و توصیه نموده است. بر این اساس جمعی از افراد خیر اندیش و نیکوکار اصفهانی اقدام به تشکیل مجمع خیرین سلامت استان اصفهان نمودند. مجمع خیرین سلامت استان اصفهان با توکل به فضل الهی و بهره مندی از عنایات و آموزه های نورانی و گهربار اهل البیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) ماموریت خود را جهت احیاء سنت نیکوکاری و ارائه خدمات در عرصه بهداشت و درمان، تامین تجهیزات پزشکی و توسعه فضاهای فیزیکی و خدمات بهداشتی درمانی با تکیه بر کمک ها و مشارکت های خیرین متدین و اشخاص علاقمند با بهره گیری از منابع انسانی خلاق و تکنولوژی و فناوری های نوین قرار داده تا با عرضه خدمات و همکاری های با دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ایفاگر رسالت عظیم و متعهدانه خود در راستای مشارکت های مردمی و مسئولیت پذیری در حوزه سلامت استان باشد.
برای شروع اشاره ای داشته باشید به سابقه فعالیت خیران در استان اصفهان
با توجه به این که اصفهان از گذشته های دور مهد تمدن نبوی و علوی بوده و علمای بزرگی که در این شهر زندگی می کرده اند، مردم با فرهنگ دین و آموزه های گهربار ائمه معصومین(علیهم السلام) آشنا بوده اند. یکی از مهم ترین وظایف ما پیروان ائمه (علیهم السلام) در خصوص مباحث اجتماعی این است که باید به فکر هم باشیم و در جهت رفع مشکلات یکدیگر برنامه ریزی کنیم به طوری که اگر خداوند مال و امکاناتی به ما داده در چارچوب خمس، زکات، صدقه، هبه و ... برای رفاه حال مردم هزینه شود ، بر این اساس تشکل های خیریه در اصفهان شکل گرفت و اصفهانی ها در ایجاد این موسسات در کشور پیشگام بوده اند. سابقه این فعالیت ها از صدها سال پیش بوده و اگر به تاریخ و کارهایی که در این شهر انجام شده نگاه عمیقی بیندازیم می بینیم که اصفهانی ها در همه ابعاد کار کرده اند خصوصاً در زمینه وقف که این قدر در زمینه وقف فعال بوده اند که دیگر زمینی در شهر نمانده بود که موقوفه نباشد و سراغ زمین های خارج از شهر می رفتند و آنها را برای وقف کردن می خریدند. اگر تنوع این وقف ها را بررسی کنید می توانید به زیر ساخت های فکری مردم این شهر پی ببرید. به عبارت دیگر یکی از مهم ترین نمودهای فرهنگ اصفهان این است که ببینیم این موقوفاتی که در تاریخ انجام شده با چه هدفی بوده آن گاه به بینش بلند و عمیق، طبع بلند و سخاوتمندی مردم اصفهان پی می بریم. به عنوان مثال هزینه تحصیل بچه های اصفهانی، روشنایی معابر، ساخت حمام و گرمابه و نانوایی، مدرسه علمیه و تجهیزات آن و ... .
با این وجود گرچه متولیان موقوفات نتوانستند در جهت رشد و بالابردن بهره وری این موقوفات عمل کنند اما مردم کار خود را انجام دادند و دنیا به این دیدگاه اصفهانی ها افتخار می کند .زمانی نماینده بانک توسعه اسلامی که برای شرکت در یکی از همایش های وقف به اصفهان آمده بود، گفت وقتی به تاریخ وقف در ایران به خصوص اصفهان می نگریم، متحیر می شویم که مردم این شهر چه بینش بلندی داشته اند.
در مجموع می توان گفت از آنجا که مردم اصفهان با فرهنگ دین و آموزه های اهل بیت(علیهم السلام) عجین شده اند، برای کارهای خیر و تشکیل موسسات خیریه از فعالان کشور هستند.
به نظر شما ماندگارترین اقداماتی که خیرین اصفهان از گذشته تا امروز انجام داده اند چیست و چهره های شاخص اصفهان چه کسانی بوده اند؟
کارهای ماندگار و افراد شاخص در این عرصه بسیار زیاد و از حوصله این مصاحبه خارج است اما دو سه نمونه را به طور خلاصه اشاره می کنم. یکی از بزرگ خیران اصفهان که نامش در میان خیران می درخشد برادران علی و حسین همدانیان هستند که با تاسیس این بنیاد خیریه تنوعی در ارائه خدمات اجتماعی در خیریه شان ایجاد کردند، از هزینه هایی که برای تحصیل طلاب می کردند تا هزینه های فرهنگی و بودجه هایی که برای اداره یتیمان و تهیه جهیزیه اختصاص داده اند. آنها با یک دید جامع این خیریه را تاسیس کرده اند و بحمد الله در حوزه خدمات اجتماعی از خیریه های ماندگار اصفهان به شمار می رود. اما در حوزه خدمات سلامت، یکی از خیران برجسته مرحوم دکتر فیض بود که وقتی احساس کرد مردم اصفهان از بیماری و مشکلاتی رنج می برند، مریض خانه یا شفاخانه فیض را در محله طوقچی ساخت و از خارج کشور پزشک برای درمان مردم آورد. یا موقوفات دیگری مانند خیریه صارم الدوله که متولی و مجری آن استاندار وقت بود که بسیار خیریه با برکتی است و سایر مراکز خیریه ای که در زمینه های مختلف در این شهر است مثل مجموعه مراکز درمانی که اکثراً توسط مردم و با نیت خیر ساخته شده یا تمام مساجد و حسینیه هایی که از زمان صفویه به بعد ساخته شده، همه این ها پایگاه هایی هستند که در آنها مردم به خیر و نیکی دعوت می شوند و خوشبختانه مصادیق آن زیاد است وبه تعبیری می توان گفت خدمات اجتماعی که اصفهانی ها انجام داده اند در کشور و دنیا زبانزد است.
درباره انگیزه و علت ورود خیران به عرصه سلامت توضیح دهید.
مردم اصفهان در هر زمینه که نیازی وجود داشته باشد وارد می شوند بر همین منوال وقتی دیدند مسئولان به تنهایی نمی توانند از عهده پاسخگویی به نیازهای درمانی مردم برآیند، وارد میدان شدند به طوری که اکنون مراکز بهداشتی و درمانی که در شهر اصفهان توسط مردم احداث شده از مراکز دولتی پیشی گرفته، وجود ده ها دارالشفا و بیمارستان که مردم در شهر ساخته اند بیانگر همین ادعاست.
عملکرد مراکز درمانی خیریه را چطور ارزیابی می کنید؟
خیریه های اصفهان در کنار مسوولان حوزه سلامت واقعاً خوب کار کرده اند. چه در زمینه تامین تجهیزات و نیازهای دارویی مردم و چه در بخش ساخت مراکز بهداشتی درمانی، به عنوان مثال بیمارستان امام رضا(علیه السلام) که در کنار مرکز درمانی سیدالشهدا(ص) با زیربنای 18 هزار متر ساخته شده و برای مداوای بیماران سرطانی است و یا بیمارستان غدیر که توسط یک خیر اصفهانی به نام آقای هرندی در حال ساخت است همینطور بزرگترین مرکز دیالیز اصفهان که توسط مردم و خیریه حضرت ابوالفضل(علیه السلام) در حال ساخت است و بیمارستان های عسکریه، حجتیه، مرکز تشخیص طبی مهدیه که در کشور نظیر ندارند و روزانه به بیش از 6 هزار نفر با تعرفه های رایگان و یا بسیار پایین سرویس می دهد و در کنار آن خیریه احمدآباد است که در تامین جهیزیه و خدمات اجتماعی فعالیت می کند به این ترتیب با این مراکز خیریه وانسان های خیر کسی در شهر نا امید نمی ماند.
در خصوص عملکرد و برنامه های مجمع خیریه های درمانی استان اصفهان توضیح دهید.
پس از سال ها سابقه فعالیت خیرین در عرصه های مختلف به ویژه در عرصه سلامت، احساس کردیم در صورت وجود یک تشکیلات مرکزی می توان با مطالعه و بررسی نیازهای موجود در جامعه، خیران را به سمت حل مشکلات مردم هدایت کرد. این هدف با تشکیل مجمع خیریه های درمانی استان اصفهان دنبال شد. تا پیش از این برخی موسسات خیریه و خیرین هم مشکلاتی داشتند اما تشکیلاتی نبود که از آنها حمایت های لازم را انجام دهد و با تشکیل این مجمع مشکلات تا حدودی مرتفع شد و سرمایه هایی که مردم می خواستند در کارهای خیر صرف کنند هدایت شد. همچنین آخرین روش ها و اطلاعات موجود در انجام فعالیت های خیریه، به موسسات فعال ارائه شد در مجموع وجود مجمع از نظر کیفی و کمی در حوزه خدمات عام المنفعه توانست کاربرد داشته باشد.
چه برنامه ای برای جهت دهی به فعالیت خیران در زمینه های مورد نیاز مردم دارید؟
هر سال خیرین سلسله نشست هایی را با یکدیگر دارند که در آنها نیازهای اساسی موجود در جامعه مطرح می شود و سرمایه گذاری خیران در آن حوزه ها جهت دهی می شود. به عنوان مثال توجه خیران به آمار بیماران دیالیزی در اصفهان جلب شد و بلافاصله خیران شروع به برنامه ریزی برای توسعه بخش های دیالیز بیمارستان ها و مراکز درمانی کردند و یا زمانی احساس کردیم روستاها و شهرهای کوچک با مشکل کمبود خانه های بهداشت روبرو هستند، بلافاصله خیران وارد میدان شدند و ظرف شش هفت ماهه این مشکل را حل کردند. خوشبختانه در این نشست ها و هم اندیشی های بین خیران، نیازها شناسایی و امکانات را برای رفع مشکلات جهت دهی شده است.
مهم ترین خواسته و انتظار خیران عرصه سلامت از مسوولان چیست ؟
فعالان این عرصه از مسئولان خواسته ای که مربوط به خودشان باشد ندارند چون آنها به کمک مسوولان آمده اند اما انتظار دارند این مردان شریف و نجیبی که در همه عرصه ها یار و مددکار نظام اسلامی بوده اند مورد بی مهری قرار نگیرند. مسوولان می بایست قدر خیران را بدانند تا این فرهنگ روز به روز توسعه یابد، به عبارت دیگر ارزش گذاری مسوولان به کارهای خیر بسیار مهم است و باعث می شود این فعالیت ها توسعه یابد. یک نکته هم که لازم است مورد توجه قرار گیرد این است که هدف اصلی خیران احیا این فضیلت ارزشمند که از آموزه های دین ماست که در جامعه می باشد. انتقال این فرهنگ به نسل های آینده و تجلی بیشتر آن در جامعه برای بهره مندی هرچه بیشتر مردم با یاری مسئولان و برنامه ریزان کشور تسریع می شود .
برای تقویت جایگاه خیران در استان و جلب مشارکت بیشتر مردم در کنار خیران، برنامه ای داشته اید؟
اطلاع رسانی و آگاهی بخشی یکی از اقدامات موفقی بوده که مجمع خیریه های درمانی استان اصفهان انجام داده است به طوری که موسسات خیریه جلساتی را به صورت فراگیر پایه گذاری و مشکلات را برای مردم بیان کرده اند. به عنوان مثال وقتی مردم مطلع شدند بیش از هزار بیمار شکاف کام و لب در استان وجود دارد، وارد میدان شدند و خیریه جدید التاسیس امام حسین(علیه السلام) در این زمینه فعالیت خود را آغاز کرد. در مجموع می توان گفت کاری نبوده که مردم حس کنند نیاز است و شانه خالی کنند و این از شاخصه های مردم اصفهان است.
آیا بیماری و یا نیازی در عرصه سلامت وجود دارد که از سوی خیریه ها مورد غفلت قرار گرفته باشد؟
خیر، غفلتی نشده، اگر به سرفصل و عناوین خیریه های اصفهان توجه کنید، می بینید در تمام بخش ها مثل تلاسمی، هموفیلی، نقص ایمنی، توانبخشی، بیماری های خاص و صعب العلاج و ... خیریه ها، انجمن ها و مؤسساتی تشکیل شده است.
گام های بزرگی که خیرین اصفهانی برداشته اند تا چه حد مورد حمایت مسئولان قرار گرفته است؟
علی رغم همه ارتباطات و تعاملات صورت گرفته متأسفانه در برخی موارد فعالیت خیرین مورد بی مهری قرار گرفته است. همه ما باید به این مهم اذعان داشته باشیم که فعالیت های خیر و امور عام المنفعه اجتماعی نباید وارد حاشیه شود به طوری که اگر کاری در جهت تامین نیازهای جامعه انجام می شود نباید مانعی برای آن ایجاد کرد.
در مجموع چه تعداد خیریه در زمینه بهداشت و درمان در استان اصفهان فعال است؟
آمار مراکز خیریه سلامت که به ثبت رسیده اند بالغ بر پنجاه خیریه است.
جوان ترین و پیرترین خیران اصفهانی چه کسانی هستند؟
مسن ترین خیر اصفهانی حسین سیدنا و جوان ترین بهروز سلیمانی است.
با توجه به نقش زنان در پیشبرد جامعه آیا بانوان اصفهانی در عرصه نیز سلامت وارد شده اند و آیا در این عرصه تشکل منسجمی دارند؟
حضور بانوان خیر در این عرصه بسیار پررنگ است. در این راستا خیریه حضرت ابوالفضل(علیه السلام) با تشکیل کمیته بانوان توانست خیل عظیمی از بانوان را جذب کند که بسیار موفق هم بودند. خانم ها با حمایتی که از فعالیت خیر آقایان می نمایند، آنها را به انجام امور خیر ترغیب می کنند. این کمیته در طول دو سال و نیم گذشته که تاسیس شده توانسته پشتیبانی خوبی از خیریه حضرت ابوالفضل(علیه السلام) نماید. خانم ها علاوه بر تقویت حضور آقایان، ایثار و فداکاری بی نظیری از خود نشان می دهند. این حرکت های ارزنده تداعی کننده آموزه های دینی ماست که حضرت زهرا و زینب(س) الگویی شایسته از کارهای خیر در جامعه بوده اند.
به عقیده شما علت استقبال و حضور پرشور بانوان در عرصه فعالیت های خیرخواهانه چیست؟
به نظر من علت اصلی، اثر وضعی است که از انجام امور خیر در زندگی خود می بینند. اگر می بینید روز به روز کار خیر در شهر اصفهان بیشتر می شود به خاطر این است که مردم اثر وضعی کار خیر را در زندگی روزمره شان دیده اند. اگر می بینید خیرین با عشق و علاقه وارد میدان شده اند به خاطر این است که این تجارت ورشکستگی ندارد مگر این که لوجه الله آن برداشته شود. اما اگر این جنبه باشد سود هیچ تجارتی بالاتر از آن نیست. همانطور که در قرآن آمده این تجارت ماندگار و باقی است و هرکس در آن سرمایه گذاری کند در این دینا و دنیای باقی از سود آن بهره مند می شوند.
وجه تمایز کارهایی که توسط مردم انجام می شود با دیگر کارها در چیست؟
اولاً وقتی مردم تصمیم به کاری می گیرند به سرعت اجرایی می شود درصورتی که کارهای دولتی معمولاً به خاطر روند قانونی و اداری زمان بر است. ثانیاً آنچه اهمیت دارد این است که وقتی مردم بخواهند کاری کنند به دنبال بهترین و با کیفیت ترین آن هستند. وقتی کار خیر به میان می آید مردم حاتم گونه رفتار می کنند و به حمد خدا امروز در اصفهان حاتم های زیادی داریم. اگر یک روز اوصاف حاتم طایی را می شنیدیم امروز در اصفهان حاتم ها را می بینیم و امیدواریم این تفکر در اصفهان باقی بماند.
باتوجه به سابقه تاریخی اصفهان و وجود نام آوران، به نظر شما خیریه های عرصه سلامت استان توانسته اند به جایگاه واقعی خود برسند؟
به اعتقاد من از خیران عرصه سلامت اصفهانی ها می توان به عنوان شاخص ترین خیرین در جامعه یاد کرد. علت آن هم علاوه بر سرمایه گذاری هزار میلیارد تومانی اصفهانی ها در حوزه سلامت بعد از انقلاب اسلامی ، تنوع و جامع نگری آنها در این حوزه و توجه به کارهای اساسی و زیر بنایی است. همچنین یکی از ویژگی های خیران اصفهانی بهره مندی از وجود رجال و شخصیت های ارزشمند در این حوزه است. آنچه به فعالیت خیران ارزش می دهد نخست در حوزه محتوایی است به طوری که سرلوحه اهداف خیرین آموزه های اهل بیت(علیهم السلام) و عجین شدن با فرامین این خاندان گرانقدر است. دومین شاخصی که به این قشر ارزش داده وجود شخصیت های برجسته ای است که به عنوان مدیر و راهنما در جامعه خیران هستند روح و طبع بلند و سخاوتمند آنها برای نسل های آینده الگوست.
خاطره به یادماندنی که از فعالیت خیرین اصفهانی در عرصه سلامت دارید را بیان کنید؟
ما هرچه داریم از ائمه(علیهم السلام) داریم و آنها هستند که به ما توفیق داده اند وارد این عرصه شویم. بهترین خاطره از فعالیت در این عرصه این است که قبل از شروع هر کاری خیلی اضطراب و نگرانی داشته ایم ولی وقتی وارد میدان شدیم به شکلی که فکرش را نمی کردیم امدادهایی الهی وعنایات اهل بیت علیهم السلام شامل حالمان شده و کار به بهترین نحو پیش رفته است. اسم ما و کار ما در آسمان ها و میان فرشتگان دست به دست می چرخد.
به نظر شما رمز ماندگاری یک کار خیر چیست؟
اول نیت خیر است که آن کار برای خدا باشد و این که جامعه اسلامی از آن بهره مند شود. کاری که بر این محورهای صحیح استوار شود، ماندگار است. اگر نگاه کنید به روند فعالیت خیریه هایی که خدماتشان روز به روز گسترش می یابد می بینیم که چون نیت شان برای خدا بوده، با قوت به فعالیت هایشان ادامه داده اند و این دلیلی ندارد جز نیت خالصی که در جهت انجام این امور خیر داشته اند.
وآخر دعوانا الحمدلله رب العالمین